شنیدن صداهایی از زیر کاپوت خودرو می‌تواند موضوعی آزاردهنده باشد، به‌ویژه زمانی که این صداها ناشی از خرابی فولی هرزگرد باشند. این نوع صداها، از جمله مواردی هستند که باید بلافاصله بررسی و رفع شوند، چرا که بی‌توجهی به آنها ممکن است به خسارات سنگین و پرهزینه‌ای منجر شود.صدای جیرجیر تسمه‌ها، قرقر فولی‌ها و هرزگردها یا حتی خرخر بلبرینگ‌ها از نمونه صداهایی‌اند که نشان‌دهنده وجود مشکلی در قطعات خودرو هستند و نیازمند عیب‌یابی و تعمیر فوری‌اند. در این مقاله قصد داریم ضمن بررسی علل این صداها، راهکارهای مؤثر برای رفع آنها را نیز ارائه دهیم. همراه ما باشید.
هرزگرد یکی از کلیدی‌ترین لوازم یدک خودرو محسوب می‌شود. طبق تحقیقاتی که در این زمینه انجام داده‌ایم، مشخص شده که این قطعه توجه زیادی را به خود جلب کرده است، چرا که نقش مهمی در عملکرد صحیح خودرو ایفا می‌کند. بسیاری از رانندگان و مکانیک‌ها نیز سوالات متعددی پیرامون آن دارند.
پس اگر از جمله افرادی هستید که تمایل دارید اطلاعات بیشتری درباره هرزگرد به دست آورید، توصیه می‌کنیم این مطلب را تا انتها دنبال کنید.
هرزگرد چیست ؟ علائم خرابی هرزگرد
یکی از اجزای مهم در موتور خودرو است که وظیفه دارد تنش تسمه را تنظیم کند. این قطعه معمولاً از جنس فلز ساخته می‌شود و با استفاده از بلبرینگ روی میل‌لنگ یا محورهای گردان موتور نصب می‌شود، بدون اینکه اتصال مستقیمی با بدنه موتور داشته باشد. با تنظیم موقعیت هرزگرد بر روی محور، می‌توان تنش تسمه را به‌سادگی کم یا زیاد کرد و طول عمر موتور را به میزان قابل‌توجهی افزایش داد.
این قطعه شبیه به یک فولی بوده که روی مجموعه‌ای از بلبرینگ‌ها قرار دارد و به صورت غیرمستقیم به بدنه موتور متصل می‌شود. لاستیک‌هایی در قسمت پایینی خودرو برای تنظیم استحکام استفاده می‌شوند که با باز و بسته کردن پیچ‌های مرتبط و به کمک ابزاری تخصصی به نام وزنه، میزان سفتی تسمه تنظیم می‌گردد.
تنظیم صحیح تنش تسمه:
تنش تسمه باید به گونه‌ای باشد که نه بیش از حد شل باشد و نه بیش از حد سفت. بهترین حالت حالتی است که تسمه به راحتی نلغزد اما با فشار دست کمی جابه‌جا شود.
نحوه حرکت هرزگرد:
هرزگرد همواره در خلاف جهت حرکت فولی‌های جانبی خود می‌چرخد تا وظیفه خود را به درستی انجام دهد.
دلایل خرابی هرزگرد
همان‌طور که اشاره شد، هرزگرد روی بلبرینگ نصب شده و عملکرد صحیح آن به سلامت این بلبرینگ وابسته است. چنانچه بلبرینگ آسیب ببیند یا فرسوده شود، هرزگرد شروع به تولید صدا کرده و به‌سرعت کارایی خود را از دست می‌دهد. در چنین شرایطی، هرزگرد به‌جای تسهیل حرکت تسمه، مانند یک ترمز عمل کرده و در نهایت باعث پارگی تسمه می‌شود.
مشکلات ناشی از تنظیم نادرست تسمه:
اگر در فرآیند سفت کردن تسمه از ابزار مناسب استفاده نشود، دو حالت مخرب رخ می‌دهد:
- شل بودن تسمه: باعث عملکرد نامنظم ادوات متصل به موتور می‌شود.
- سفت بودن بیش از حد تسمه: فشار زیادی به تسمه وارد می‌کند که این فشار مستقیماً روی بلبرینگ‌های زیر هرزگرد اثر گذاشته و موجب آسیب دیدگی آنها، اصطلاحاً “کچل شدن”، می‌شود. این امر در طول زمان منجر به ایجاد صدا و اختلال عملکرد خواهد شد.
صدای جیرجیر اولین علامت خرابی:
صدای جیرجیر معمولاً نشانه اولیه مستهلک شدن یا خرابی هرزگرد است. نادیده گرفتن این صدا ممکن است به مرور زمان مشکلات بیشتری ایجاد کند. در بدترین حالت، بلبرینگ‌های معیوب موجب قفل شدن هرزگرد شده و در نهایت باعث پارگی تسمه می‌شوند.
عوامل مؤثر بر خرابی تسمه و هرزگرد:
- نصب نادرست هرزگرد
- جا نیفتادن صحیح شیارهای تسمه در شیارهای فولی
با توجه به این نکات، سرویس دوره‌ای قطعات مرتبط با تسمه تایم بسیار مهم است تا از مشکلات جدی و هزینه‌های اضافی جلوگیری شود.
کاربرد هرز گردها:
کوچک و ساده بودن هرزگردها نمی تواند مانع از اهمیت و کاربردی بودن این قطعه در اکثرمشاغل و صنایع شود . همچنان که می توانیم این قطعه را در مشاغل زیر بیابیم:
صنایعی چون خودرو سازی و فولاد و نانوایی و نساجی و چاپ و حتی بسته بندی نیازمند این قطعه ی کوچک کاربردی هستند. به طور کلی، هرزگرد یکی از اجزاء کلیدی در صنایع مختلف محسوب می‌شود که کاربرد آن تضمینی برای بهره‌وری و عملکرد صحیح تجهیزات است.
انواع هرزگرد
هرزگردها در انواع متنوعی از نظر جنس، شکل، اندازه و کاربرد تولید می‌شوند. متداول‌ترین انواع آنها شامل موارد زیر است:
– هرزگرد ساده: این نوع هرزگرد ساده‌ترین طراحی را دارد و تنها وظیفه هدایت تسمه را بر عهده دارد.
– هرزگرد شیاردار: دارای شیارهایی بر روی لبه خود است که تسمه در میان آن قرار گرفته و از لغزش آن جلوگیری می‌کند.
– هرزگرد لاستیکی: از جنس لاستیک نرم ساخته شده و برای تسمه‌هایی مناسب است که به کشش بیشتری نیاز دارند.
– هرزگرد فلزی: این نوع از فلزاتی مانند فولاد یا آلومینیوم تولید می‌شود و برای تسمه‌هایی که تحت تنش و سایش بالایی هستند، مناسب‌ترین گزینه است.
محل قرارگیری فولی هرزگرد در خودرو
فولی هرزگرد معمولاً در قسمت جلوی خودرو و نزدیک موتور نصب می‌شود. اگر مسیر حرکت تسمه‌های موجود در این بخش را دنبال کنید، می‌توانید فولی هرزگرد را پیدا کنید.
در اکثر خودروها، این قطعه به‌عنوان یکی از اجزا استاندارد موجود است، هرچند شکل و ابعاد آن ممکن است بسته به نوع خودرو متفاوت باشد. اما وظیفه و کارکرد آن در همه خودروها مشابه است. در برخی خودروها نیز از فنر به جای فولی هرزگرد برای تنظیم تسمه استفاده می‌شود.
علائم خرابی هرزگرد
یکی از شایع‌ترین نشانه‌های خرابی هرزگرد، صدای جیرجیر آن است. این صدا ممکن است به دلایل مختلفی ایجاد شود، اما اگر چنین صدایی را شنیدید، توصیه می‌شود که به‌سرعت وضعیت هرزگرد را بررسی کنید. اطمینان از سلامت و عملکرد درست آن ضروری است، زیرا بی‌توجهی به این موضوع می‌تواند در مدت زمان کوتاهی به مشکلات جدی‌تری منجر شود.
دلایل خرابی هرزگرد
مشکلات رایج مرتبط با خرابی هرزگرد معمولاً ناشی از عوامل زیر هستند:
-استفاده از نوع نامناسب هرزگرد: به‌کارگیری هرزگردی که با ویژگی‌های تسمه و شرایط کاری خودرو هماهنگ نباشد، می‌تواند باعث خرابی سریع آن شود.
– فرسودگی بلبرینگ: بلبرینگ داخلی هرزگرد با گذشت زمان دچار ساییدگی می‌شود و ممکن است عملکرد صحیح آن مختل شود.
– پارگی یا ساییدگی تسمه تایم: آسیب‌دیدن تسمه تایم می‌تواند فشارهای غیرعادی به هرزگرد وارد کرده و عمر مفید آن را کاهش دهد.
– نشت روانکار: برای عملکرد روان، هرزگرد نیاز به روانکاری دارد. نشت روانکار از این قسمت می‌تواند بلبرینگ را خشک کرده و موجب خرابی آن شود.
– ورود گردوغبار: نفوذ گردوغبار به داخل هرزگرد می‌تواند بلبرینگ آن را آسیب‌دیده و عملکرد قطعه را مختل کند.
– گرمای بیش از حد موتور: حرارت بالای موتور ممکن است باعث تغییر شکل یا ذوب‌شدن هرزگرد شود.
چگونه هرزگرد اصلی را از تقلبی تشخیص دهیم؟
تشخیص هرزگرد اصلی از تقلبی، به‌خصوص برای قطعاتی که ظاهر ساده‌ای دارند، کار آسانی نیست. این قطعه به دلیل نقش حیاتی‌اش در سیستم خودرو باید از کیفیت بالایی برخوردار باشد، زیرا وجود کوچک‌ترین شیار یا لبه تیز روی سطح آن می‌تواند سبب آسیب جدی به تسمه و سایر بخش‌های مرتبط شود. بنابراین، خرید این قطعه از تأمین‌کنندگان معتبر و مطمئن، مهم‌ترین قدم برای پیشگیری از خسارت‌های احتمالی است.
عوامل موثر بر قیمت هرزگردها
عوامل متععدی روی قیمت هرزگردها موثراست. برندهای شناخته‌شده و معتبر، به دلیل کیفیت ساخت بالاتر و شهرت بهتر، قیمت بیشتری ارائه می‌دهند. هرزگردهای فلزی یا انواع مخصوص تسمه تایم نیز گران‌تر هستند، چرا که دوام و عملکرد بالاتری دارند. در صنایع یا تجهیزات پیچیده نیز قیمت‌گذاری بر اساس حساسیت قطعه و فرآیند ساخت تنظیم می‌شود.
یکی دیگر از عوامل کلیدی، کیفیت مواد اولیه است. هر چه مواد استفاده‌شده در ساخت هرزگرد مرغوب‌تر باشد، قیمت نیز افزایش می‌یابد. همین موضوع در خصوص تقاضای بالا یا کمبود عرضه صدق می‌کند که می‌تواند قیمت نهایی را تحت تأثیر قرار دهد. در نهایت باید توجه داشت که استفاده از هرزگردهای ارزان قیمت و بی‌کیفیت، نه تنها اقتصادی نیست بلکه ممکن است به موتور و سایر بخش‌های خودرو آسیب جدی وارد کند. پس بهتر است همواره کیفیت را اولویت قرار داده و با دقت تصمیم‌گیری کنید.
سخن آخر:
هرزگردها با وجود ظاهر ساده‌ای که دارند، نقشی بسیار مهم در کارکرد روان و درست سیستم پیشرانه خودرو ایفا می‌کنند. تنوع انواع آنها نشان‌دهنده اهمیت تنظیم دقیق تنش هر یک از تسمه‌ها است. این قطعات که معمولاً از موادی همچون فولاد، آلومینیوم یا چدن ساخته می‌شوند، به کمک بلبرینگ بر روی میل‌لنگ یا دیگر محورهای گردان موتور نصب شده و به‌طور عمده شبیه به یک دیسک یا چرخ‌دنده طراحی می‌شوند. کارکرد اصلی هرزگرد در سیستم پیشرانه خودرو، تنظیم تنش تسمه‌ها برای حفظ عملکرد بهینه آنهاست. این قطعه میزان سفتی مناسبی را برای تسمه‌ها فراهم می‌کند تا همواره در جای خود ثابت باقی بمانند و لق یا شل نشوند. با این حال، تسمه باید همچنان کمی انعطاف‌پذیری داشته باشد و با اعمال مقداری فشار به کمک دست، قابل حرکت باشد. خرابی هرزگرد تسمه تایم ممکن است مشکلات جدی و حتی آسیب‌های جدی به موتور وارد کند. از این رو، توجه به علائم خرابی هرزگرد و تعویض به‌موقع آن اهمیت بسیاری دارد.با توجه به اهمیت این قطعه ی کوچک سایت تخصصی حام ییدک توصیه می کند که این قطعه را از فروشگاههای معتبر لوازم یدک خودرو خریداری نمایید. حامی یدک ارائه دهنده ی انواع لوازم یدکی ایرانخودرو ،لوازم یدکی رنو، لوازم یدکی سایپا می باشد.